Dewlet kirmanckî helênena 2013-10-30 16:26:41 AMED (DÎHA) - Mustafa Balli peynîya xebatyayişê 15'ê serrê zaravaya kirmanckîyê de ferheng vet. Mijarî ser Balli dîyar kerd ke çi heyf o ke ziwanê kirmanckî ameya vîrkerdişî û wina vat: "Ez heme şarê ke ziwanê kirmanckîyê de qise kenêy înan ra veng dana û vana ke seba ziwanê xo têkoşîn bidêy û ziwanê xo bipawêy. Çimkî ziwanê kirmanckî xozayêya ma yo." Mustafa Balli Hênîya Amedî de serra 1962'ê de ameyo dinyayê. Balli peynîya xebityayişa 15'ê serrê Ferhanga Kirmanckî (448 rûpel êy) 2012'ê hadre kerd û 15 rojê verê çap kerd o. 20 HEZAR ÇEKÛ Xebatê xo ser Mustafa Balli agahî da û vat ke armancê ey yewin vînînêbîyayişê ziwanê kirmanckî yo û wina vat: "No armancê xo ser ganî bikero se, yew yew heme beran biakero. Herêma Hênîyê şarê ziwanê kirmanckî hîna ferqî de qise kenîy û no ser zî ez waşta nêy heme çekûyan bîyaro yew cayî. Min armanc kerd ke hem nê ferqîtî hem zî nê çekûy bêyarî yew ca no ser, no ferheng hadre kerd. Çimkî tay dorûverê estê ke seke ziwanê ma de çend heb çekû tena estêy mojnenîy. Ez no fikrî çewt vînena û tena herêma Hênîyê de 20 hezar çekûy min kom kerdîy. No ser zî ez wazena heme şarê ma seba kirmanckî bi hîsger bibêy." Balli dîyar kerd ke hetanê nika ferhengê ey, tayn ameyo rotişî û no rewş zî ey qehir kerdo û nînan ard ziwan: "Ez seba keda xo nêqehiryaya, qehiryana ke şarê ma seba ziwanê kirmanckî zaf hîsger nîyê. Ez bawer kena ke, no ferhenge zaf hûmarey de kesîy bigirê. Nika bi taybet ferhenga xo herêma Hênî de roşena, la şarê Amedî seba ziwanê kirmanckî qet hîsger nîyê. No ziwan, ziwanê maya ma yo, merdim tena rêza maya xo ser bibo, no ziwanê ra wayir bivejyo. Ez hem mayê xo hem zî ziwanê xo zaf hes kena. Banderbîyayişê no ziwanî ra çi ganî bikero se ez do bikero. Eke ma ziwanê xo gedeyê xo ra bander bikerê se, çew nêeşkeno ma ra astengî bivejo." Ferhenga Kirmanckî vejîya Balli dîyar kerd ke ziwanê kirmanckî zaravaya ziwanê kurdî yo û wina domna: "Bi taybetê dewleta tirk zaravaya kirmanckî helênena. Wa dewlet ziwanê ma rehet verado, ma do ziwanê xo ser her tim bixebitîy. No ser zî ganî bikero se, ez yew yew heme beran biku. Ez heme şarê ke ziwanê kirmanckîyê de qise kenêy înan ra veng dana û vana ke seba ziwanê xo têkoşîn bidêy û ziwanê xo bipawêy. Çimkî ziwanê kirmanckî xozayeya ma bi xo yo." (ad)