Dewrêş'in hayali hepimizin hayali

2016-06-01 10:50:24

AYŞE KURAN

AGİRÎ (DİHA) - Dewrêşê Evdî Destanı'nı "Dewrêşê Evdî (Xeyala Dewrêş)" adıyla ilk kez tiyatroya uyarlayan senarist ve yönetmen Ömer Şahin, destanın günümüzle paralellik gösterdiğini dile getirerek, "Dewrêş Kürtlerin birliği için tarih sahnesinde yerini alıyor. Bu hayal, herkesin özgür bir çatı altında, barış içinde yaşamasıdır. Bana göre Devwrêş'in hayali buydu. Biz de oyunun tüm konseptini bunun üzerine inşa ettik. Dewrêş'in hayali, hepimizin hayali" dedi. 

Direnen ve boyun eğmeyen Kürt iradesinin simgelerinden biri olan Dewrêşê Evdî Destanı'nı, "Dewrêşê Evdî (Xeyala Dewrêş)" adıyla ilk kez tiyatroya uyarlandı. Destanı tiyatroya uyarlayan senarist ve yönetmen Ömer Şahin, hem oyunu hem de Dewrêş ile Edûlê'nin hayalini anlattı. Daha önce Mezopotamya ve Cegerxwîn kültür merkezlerinde çalışan şimdi ise Nuda Kültür Merkezi'nde tiyatro çalışmalarına devam eden Şahin, destanlaşan Derwêş'in hikayesinin günümüzle paralellik gösterdiğini düşünerek yazdığını söyledi. 

'Destanda yaşananlar günümüzle paralellik gösteriyor'

Kürtçe olarak sahnelenen oyunun senaryo yazımı ve prova hazırlığının aylarca sürdüğünü belirten Şahin, Dewrêşê Evdê Destanı'nın efsane ya da masal olmadığı için kurguya titizlikle yaklaştığını belirterek, "Destan, 1700'lü yıların sonunda yaşanmış gerçek bir olay. Yani 300 yıl önce yaşanmış bir hakikat. O dönemin kodları ile bugün arasında paralellik var. Yani hem sosyolojik, hem de siyasi olarak o dönemde yaşanmış olaylar bugün ile benzerlik gösteriyor. Bu da bizim ilgimizi çekti. Nasıl ki o dönemde Rojava'dan gelen Arap çeteleri Kürt, Ermeni, Süryani köylerine saldırıyorlardı, bugün de aynı şekilde saldırılar yaşanmakta. Aynı şekilde o dönemde Osmanlı'nın da baskıları vardı, bugün de benzer baskılara devam ediyor" dedi.  

Dewrêş'in direnişi sahneye taşındı 

Destanın tarihsel karşılığını tiyatro ile gün yüzüne çıkarmak istediklerini söyleyen Şahin, yeni baştan bir senaryo yazmadıklarını, var olanı bugünkü gerçeklikle buluşturarak tiyatroyla buluşturduklarını dile getirerek, "O dönemde çok kirli bir savaş yürütülüyordu. Dönem ile ilgili araştırmalara bakıldığında destanlarda ve stranlarda olayların çarpıcılığıyla karşılaşıyoruz. Biz de bu paralelliği tiyatro ile gün yüzüne çıkarmak, seyirci ile buluşturmak istedik. Güncel yorumumuzu destanın ruhuna zarar vermeyecek şekilde tiyatro oyununa ekledik. Çünkü destanın hassas biri yanı vardır. Geçmişte yaşanmış bir destan izleyici karşısına demoralize edilerek çıkarılırsa risk oluşturur, gerçeği çarpıtabilir. Bu çerçevede dikkat ederek oyunu hazırladık" diye konuştu. 

Başrol oyuncuları Derwêş ve Edulê tutuklandı 

Oyun provaları başladıktan kısa bir süre sonra başrol oyuncularından Edûlê karakterini canlandıran Tuba Can ile Derwêş karakterine hayat veren Abdulhamit Aktaş'ın tutuklandığını bu nedenle de çalışmaya uzun bir süre ara verdiklerini anlatan Şahin, "Onlar tutuklandığında bizim de biraz moralimiz bozuldu. Oyunu bir şekilde çıkarmak için başka oyuncuları bulma aşaması 2 ay sürdü. İzleyiciler oyunu beğendi bu bizi mutlu etti. Toplamda 20 oyuncumuz var. Elimizden geldikçe, bu oyunu başka yerlerde oynamak istiyoruz. Böyle bir amacımız da var" dedi.  

'Dewrêş'in hayali hepimizin hayali'

Derwêş'in hayallerini tiyatro sahnesine "Xeyala Derwêş" adıyla taşıyan Şahin, Mehmet Uzun ve daha birçok Kürt yazara göre de Dewrêş'in Edûlê'ye olan aşkının ötesinde bir anlam taşıdığını belirterek, şöyle devam etti: "Oyunda destanın özünü aldık ama farklı bir gözle yaklaştık. Mehmed Uzun'a göre Dewrêş, iç ihanetler yüzünden katledildi. Ama şöyle bir şey var ki; Edûlê'nin stranları Temir Ağa'nın ihaneti hakkında çok şey anlatıyor. Ve Dewrêş'in bir hayali var. Kürtlerin birliği. Derwêş bu fikirle tarih sahnesinde yerini alıyor. Biz de Dewrêş'in fikirleri ve düşünceleri çerçevesinde, bir hayal inşa ettik. Bu hayal, herkesin özgür bir çatı altında, barış içinde yaşamasıdır. Bana göre Devwrêş'in hayali buydu. Oyunun tüm konseptini bunun üzerine inşa ettik. Biz gelecekteki beklentilerimizi Dewrêş ile paylaştık. Dewrêş'in hayali, hepimizin hayali. Hangi fikirde, hangi renkte olursa olsun özgür bir çatı altında yaşamanın hayali. Biz de bu yüzden oyunun adını 'Dewrêşê Evdî (Xayala Dewrêş)'koyduk." 

(ayk-aht/rk/ns)