DİHA - Dicle Haber Ajansı

MURAT ÇİFTÇİ

HABER MERKEZİ (DİHA) - Ortadoğu bataklığında "devletsiz toplum" modeliyle halklara umut olan Rojava Devrimi, 2015 yılını özgürlük hamleleriyle taçlandırdı. Direnişiyle tarihe geçen Kobanê'nin özgürleşmesiyle giriş yapılan 2015 yılı boyunca peş peşe kentler DAİŞ çetelerinden temizlenerek özgürleştirildi. Halkların katılımıyla kurulan Demokratik Suriye Güçleri ve Demokratik Suriye Meclisi, Suriye'nin geleceğinde belirleyici rol oynamaya aday.

PKK Lideri Abdullah Öcalan'a 1979 yılında kapılarını açan ve O'nun Ortadoğu halklarıyla tanışmasını sağlayan Rojava, 33 yıl sonra 19 Temmuz 2012 tarihinde yaptığı devrimle fikirlerine hayat verdi. Halklara dayanan demokratik özgürlükçü paradigmasıyla bölgeye umut ışığı olan Rojava Devrimi, insanlığa gelecek projesi olma yolunda emin adımlarla ilerliyor. İşte tam da bu nedenle egemen güçlerin ve bölge uzantılarının hedefi oldu. Doğumuna ev sahibi yaptıkları El Nusra ve DAİŞ gibi çetelerle, devrimin önünü almaya çalıştılar, çalışıyorlar. Urfa'nın Suruç ilçesi Mürşitpınar Sınır Kapısı dahil dört taraftan kuşatılan Rojava'nın Kobanê Kantonu'na yönelik 15 Temmuz 2014 yılında başlayan saldırılara karşı direniş ve özgürlük mücadelesi 2015 yılının ilk ayında zaferle taçlandırıldı.

Kobanê özgürleştirildi

21'inci yüzyılın en büyük savaşının yaşandığı Kobanê, direnişiyle insanlık tarihine büyük bir miras bıraktı. Sadece Kürtleri değil Türkiye devrim hareketlerini ve dünya devrimcilerini direniş mevzilerinde buluşturan Yekineyên Parastina Gel ve Yekineyên Parastina Jin (YPG/YPJ), çetelere karşı verdikleri emsalsiz mücadeleyle dünyaya nam saldı. Kobanê başta olmak üzere Rojava Devrimi'nin öncüsü YPJ'li kadınlardı. YPJ'liler, 5 bin yıllık baş aşağı giden tarihine "Dur" diyerek, ibrenin yönünü yukarı çevirdi. Direnişleriyle adlarını tarihe altın harflerle yazdıran kadınların mücadelesi 2015 yılında dünyada en çok konuşulan konuların başında geldi.

Girê Spî ve Hesekê özgürleştirildi

Kobanê'den sonra özgürlük hamleleri peş peşe geldi. Rojava Demokratik Özerk Yönetimi, bir yandan Efrîn Kantonu'nda kurumsallaşmasını derinleştirirken, diğer yandan Cizîrê ve Kobanê kantonlarında çetelere karşı temizlik operasyonlarına geçildi. Siluk, Eyn İs ve Girê Spî'yi özgürleştirerek, çetelerin Türkiye ile bağlantı kurduğu Raqqa yolunu denetimine aldı. Bu hatla yetinmeyen YPG/YPJ güçleri, Burkan El Fırat güçleri ve Arap aşiretleriyle ortaklığını geliştirerek, çetelerin Qamışlo ve diğer Kürt kentlerini tehdit etmek için yuvalandığı Hesekê'yi tamamen özgürleştirdi.

Daha sonra 13 örgüt ile Demokratik Suriye Ordusu Güçleri (Qewatên Suriye ya Demokratik-QSD) çatısında birleşen YPG/YPJ, artık Demokratik Suriye devrimini öncelerken, Hesekê'nin güneyine düzenlenen ilk operasyonla çetelerin petrol ticaretini yaptığı Hol kasabasını özgürleştirip, Şengal'e güç aktarmalarını da engelledi. Rojava Devrimi güçlerinin, 3 Ağustos 2014 tarihinde KDP peşmergelerinin direnmeden DAİŞ çetelerine bıraktığı Şengal'in 13 Kasım'da özgürleştirmesine de büyük bir payı oldu.

Türkiye'den devrim karşıtı hamleler

Tüm bunlar yaşanırken Türkiye, Kürt güçlerinin gelişip büyümesine engel olmak için Efrîn çevresinde harekete geçti. Suriye'nin İdlip kentinde Suudi Arabistan ve Katar ile birlikte El Kaide uzantılı El Nusra ve Ehrar El Şam çeteleri öncülüğünde El Fetih Ordusu'nu kuran Türkiye, Cerablus, Ezaz ve Bab'ı kapsayan Şehba bölgesini Türkmen bölgesi ilan ederek, bu bölgeyi çetelerin eliyle işgal etme planını devreye koydu. DAİŞ çetesine karşı Kürt ve onların ortaklaştığı güçleri çare olarak gören ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri, operasyonlara destek olurken, Türkiye'nin rahatsızlığı ve uluslararası arenada PYD/YPG'yi terörist ilan etme arayışları yıl boyu sürdü.

Rus savaş uçağının düşürülmesi

İran ve Rusya'nın da BAAS rejimini doğrudan destekler politikaları, bu güçleri de demokratik Suriye çizgisini destekler pozisyona iterken, Türkiye, rahatsızlığını 17 saniye olduğu iddia edilen Rusya'nın savaş uçağını sınır ihlalini gerekçe göstererek düşürdü. ABD ve NATO güçlerinin desteğiyle uçağı düşüren Türkiye, pragmatist uluslararası siyasetin bir sonucu olarak Rusya'ya bedel ödeme noktasında yalnız kaldı. Bu eylemin en önemli sonucu olarak da Türkiye'nin Suriye politikalarının bir kez daha hüsranla son bulmasına yol açtı. Artık Türkiye Suriye üzerinde uçak uçuramaz, çeteler ile daha önceden açıktan yürüttüğü petrol ticareti ve lojistiği yürütemez oldu.

Kürt karşıtı siyaset

Kürt karşıtlığını temel siyaset olarak sayan Türk siyaset tarihi, Kürtlerin Suriye'de özgür yaşama başarısını bu yılda sindiremedi ve kendisine tehdit saydı. Bu sebeple Kobanê, Girê Spî, Hesekê, Hol zaferlerini sindiremeyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kendisinde "Fırat'ın batısına geçerlerse vururuz" deme, ordu da aldığı talimatla Girê Spî ve Kobanê'ye saldırma hakkını kendisinde gördü. Şu anda her ne kadar Rusya'nın müdahaleleriyle Türkiye son bağlantısı olan Kilis'i Ezaz'a bağlayan Bab El Selam Sınır Kapısı'nı tam olarak kullanamasa da, Cerablus-Ezaz arasındaki 98 kilometrelik hat boyunca çetelere destek ve politikalarına zemin oluşturuyor.

2016'ya özgürlük hamleleriyle gidiliyor

Yine Efrîn ve Halep'in Şêxmaqsût Mahallesi'ne yönelik saldırılar da bu politikalar da bağımsız değil. Ancak El Ekrad'ın öncülük ettiği Devrimciler Ordusu ile YPG/YPJ'nin öncülük ettiği Demokratik Suriye Güçleri, bu hattın da tıpkı Kobanê, Girê Spî ve Hesekê gibi özgürleşmesi için çetin bir mücadele yürütüyor. Bu kentlere, yeni yılda çetelerden temizlenmiş özgür kentlerin eklenmesi bekleniyor. Yılın son ayında kuruluşunu ilan eden ve tüm halkların katılımıyla oluşan Demokratik Suriye Meclisi de, Suriye'nin geleceğinde belirleyici rol oynayacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Özgürlük hamleleriyle dolu 2015 yılında Rojava'da yaşanan gelişmeler şöyle:

OCAK

13 Ocak: İstanbul'da oluşturulan Rojava Devrimi İçin Avukat Dayanışması, Sêmalka Sınır Kapısı'ndan Rojava'ya geçti.

19 Ocak: YPG/YPJ, Kobanê direnişinde stratejik öneme sahip Miştenûr Tepesi'ni özgürleştirdi.

23 Ocak: Cizîrê Kantonu'na bağlı Girkê Legê'de 27 halk komününün savunma komiteleri bir araya gelerek 37 üyeden oluşan Savunma Meclisi'ni kurduklarını ilan etti.

25 Ocak: Rojava Yardımlaşma Dayanışma Derneği Diyarbakır'da 1. Olağan Kongresi'ni gerçekleştirdi.

27 Ocak: 15 Eylül'de başlatılan DAİŞ işgaline karşı 134 gün verilen büyük direniş sonucu Kobanê kent merkezi özgürleştirildi. Kaniya Kurda Tepesi'nin de çetelerden temizlenmesinin ardından Kobanê Kantonu'nun ilanının birinci yıldönümü olan 28 Ocak'tan bir gün önce kent IŞİD'ten tamamen temizlendi.

29 Ocak: Rojava'nın Derik ilçesinden Türkiye'ye geçmek isteyen 30 yaşındaki Nezahat Celal, askerlerin açtığı ateş sonucu katledildi.

30 Ocak: Kobanê'nin inşası için komisyon oluşturuldu.

ŞUBAT

21 Şubat: Rojava Özgür Kadın Vakfı, ilk kadın sağlık merkezini Cizîrê Kantonu'nda Arî Sağlık Merkezi olarak açtı.

22 Şubat: Fırat'ın kenarındaki Qereqozak köyünde bulunan Süleyman Şah Türbesi ve Saygı Karakolu, Kobanê'den YPG/YPJ güçleri öncülüğünde hareket eden Türk askerleri tarafından Urfa'nın Birecik ilçesi Aşme (Eşme) köyünün tam karşındaki Binxet Aşme'sine taşındı.

27 Şubat: Cizîrê Kantonu'na bağlı Til Hemis bölgesi DAİŞ çetelerinden tamamen temizlenerek özgürleştirildi.

28 Şubat: Til Berak özgürleştirildi.

MART

1 Mart: Rojava gençlik örgütleri yaptıkları kongreyle "Yekîtiya Ciwanên Demokratîk li Rojavayê Kurdistanê (Batı Kürdistan Demokratik Gençlik Birliği)" çatısı altında birleşti.

15 Mart: Efrîn halkı 2015 Newrozu'nun ilk ateşini Diraqliyê köyündeki tepede yaktı.

18 Mart: Dirbêsiyê'de köy ve mahalle komünlerinin özsavuma komiteleri kuruldu.

20 Mart: Hesekê'deki Newroz kutlamaları esnasında DAİŞ çeteleri iki bombalı saldırı gerçekleştirdi. Saldırı sonucu 55 kişi yaşamını yitirdi, onlarca kişi de yaralandı.

22 Mart: Türkiye, Katar ve Suudi Arabistan Ehrar El-Şam, El Nusra Cephesi, Liva El-Hak, Şam Lejyonu, Cund-El Aksa, Ceyşül Sünnet ve Ecned El-Şam gruplarından Fetih Ordusu'nu oluşturdu.

28 Mart: Fetih Ordusu, Idlib'i rejimin elinden aldı.

NİSAN

25 Nisan: Kobanê ile kardeş olan İtalya'nın başkenti Roma kentinde 70'incisi düzenlenen faşizmden kurtuluş etkinlikleri Rojava Devrimi ve Kobanê'ye adandı.

MAYIS

5 Mayıs: Cenova Belediyesi, Rojava Demokratik Özerk Kürt Bölgeleri ile Kardeşlik Paktı'nı kabul etti.

15 Mayıs: YPG Genel Komutanlığı, Serêkaniyê cephesinde yaralanan YPG Batı Cephesi Komutanı Rubar Qamişlo'nun tedavi için kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirmesi üzerine çetelere yönelik başlattığı hamleye "Komutan Rubar Qamişlo Hamlesi" adını verdi.

2 Mayıs: YPG/YPJ güçleri, DAİŞ'in üs merkezlerindenAbdulaziz (Kızwan) Dağı'nın tamamını ele geçirdi.

HAZİRAN

3 Haziran: Hêzên Parastina Civakî (HPC) adı altında Kürtler, Araplar ve Süryanilerden oluşan Toplumsal Savunma Güçleri oluşturuldu.

10 Haziran: Rojava ve Ortadoğu'da yaşayan halkların güçlerini kapsayan Enternasyonalist Özgürlük Taburu kuruldu.

13 Haziran: Girê Spî'yi (Til Ebyad) doğudan kuşatan YPG/YPJ güçleri, Siluk kasabası ile 31 köy ve 20 mezrayı özgürleştirdi.

15 Haziran: Girê Spî DAİŞ çetelerinden temizlenerek özgürleştirildi. Böylece Kobanê ve Cizîrê kantonları arasındaki bağlantı kurulmuş oldu.

23 Haziran: DAİŞ'in merkez karargâhlarından biri olan Rakka'ya doğru operasyonlarını sürdüren YPG/YPJ ve Burkan El Fırat güçleri, kentte bağlı Eyn Îs kasabasını çetelerden temizleyerek özgürleştirdi.

25 Haziran: DAİŞ çeteleri Türkiye tarafından Kobanê saldırarak, katliam yaptı. Berxbotan köyünde 23, Kobanê merkezde ise 210 olmak üzere toplam 233 sivil yaşamını yitirdi, 273 sivil ise yaralandı.

TEMMUZ

27 Temmuz: YPG/YPJ savaşçıları Kobanê'nin güneyindeki stratejik Sirrîn kasabasını DAİŞ çetelerinden temizleyerek özgürleştirdi.

29 Temmuz: Kobanê'de DAİŞ çeteleriyle girdikleri çatışmada yaşamını yitiren 23 YPG'linin cenazesini almak isteyen aileler sınır hattında nöbet eylemine başladı.

AĞUSTOS

1 Ağustos: Hesekê kent merkezi DAİŞ çetelerinden tamamen temizlendi.

8 Ağustos: Ankara Eğitim Sen Genel Merkezi misafirhanesine yapılan polis baskını sonucu gözaltına alınan yaralı 6 YPG'li Türkiye tarafından Bab El Hewa Sınır Kapısı'ndan El Nusra çetelerine teslim edildi.

10 Ağustos: MİT tarafından örgütlendirilen "Sultan Murat Tugayı" ve "Fatih Sultan Mehmet Tugayı" Ezaz'ın Bab El- Selam Sınır Kapısı'ndan Suriye'ye girdi.

EYLÜL

4 Eylül: Yekîtiya Star kadın örgütü, Tirbêspiyê kentinde Ekonomi Meclisi'ni oluşturdu.

12 Eylül: Qamişlo Rojava Gençlik Birliği, HPC bünyesinde oluşturduğu Gençlik Taburu'nun kuruluşunu ilan etti.

15 Eylül: Qamişlo'da Kadın Eğitim Merkezi açıldı.

21 Eylül: Birleşik Özgürlük Güçleri Karargâh Komutanı Aziz Güler (Rasih Kurtuluş) Rojava'da DAİŞ çetelerine yönelik operasyonda mayın patlaması sonucu yaşamını yitirdi.

EKİM

7 Ekim: Rojava Gençlik Birliği (YCR) Qamişlo'da ilk Gençlik Meclisi'ni kurdu.

12 Ekim: Suriye halklarından 13 devrimci güç, Demokratik Suriye Güçleri (QSD) çatısı altında kuruluşlarını ilan etti.

21 Ekim: Çok sayıda etnik yapıyı bünyesinde barındıran Girê Spî Halk Meclisi, Demokratik Özerkliği'ni ilan etti.

27 Ekim: Efrîn'de Özgür Kadın Vakfı açıldı.

27 Ekim: Efrîn Kantonu'nda ilk üniversite resmi olarak açıldı.

31 Ekim: Demokratik Suriye Güçleri (QSD), Hesekê'nin güneyinde ilk operasyonunu başlattı.

KASIM

11 Kasım: QSD, Xatuniyê kasabası ve gölünü tümden çetelerden temizleyerek özgürleştirdi.

12 Kasım: HPG, YBŞ, YPG, YPJ-Şengal ve Peşmerge güçleri Şengal'i özgürleştirme operasyonuna başladı.

13 Kasım: 3 Ağustos 2014 tarihinde KDP peşmergelerinin direnmeden DAİŞ çetelerine bıraktığı Şengal, HPG, YJA-Star, HBŞ, YBŞ, YPJ-Şengal ve peşmerge güçleri tarafından tamamen özgürleştirildi.

Demokratik Suriye Güçleri (QSD), Hol kasabasını çetelerden temizleyerek özgürleştirdi.

18 Kasım: Şengal-Musul-Hasekê-Rakka dörtyol kavşağı çetelerden temizlendi.

19 Kasım: Sınırdan geçişine izin verilmeyen Aziz Güler'in (Rasih Kurtuluş) cenazesi 59 gün sonra ailesine teslim edildi.

20 Kasım: Yeniden inşa kapsamında Kobanê'de ilk sağlık merkezi açıldı.

24 Kasım: Türk ordusu, sınır ihlali yaptığı iddiasıyla Rus savaş uçağını Suriye sınırında düşürdü.

25 Kasım: Türkiye'nin 24 Ekim-25 Kasım tarihleri arasında Kobanê Kantonu'na ve Girê Spî'ye 18 defa saldırdığı açıklandı. Bu saldırılarda, 3 yurttaş yaşamını yitirdi, 15 kişi de yaralandı.

26 Kasım: Kizwan Dağı ile Şengal dağlarını birleştiren stratejik Kolik Dağı YBŞ, HPG, YJA Star ve YPJ Şengal güçleri tarafından özgürleştirildi.

ARALIK

2 Aralık: Rusya Savunma Bakanlığı, yayınladığı görüntüler ve basına verdiği brifingle Türkiye'nin DAİŞ'e destek verdiğini, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve ailesinin DAİŞ'in petrol ticaretiyle doğrudan bağlantılı olduğunu açıkladı.

8-9 Aralık: Dêrîk kentinde bir araya gelen muhalif siyasi, toplumsal ve askeri örgütlerden oluşan 103 delege, Demokratik Suriye Kongresi'ni düzenledi. Tüm halkların yer aldığı 42 kişiden oluşan Demokratik Suriye Meclisi'nin kuruluşu ilan edildi.

10 Aralık: Cizîrê Kantonu'na bağlı Til Temir kentine düzenlenen 3 ayrı intihar saldırısında 28 sivil yurttaş yaşamını yitirdi.

Girke Lege kentinin Rimelan kasabasında Rojava Gazileri Akademisi açıldı.

12 Aralık: Demokratik Suriye Meclisi eşbaşkanlıklarına TEV-DEM Koordinasyonu üyesi İlham Ehmed ve Buğday Dalgası Hareketi Başkanı Heysem Mennai seçildi.

23 Aralık: Demokratik Suriye Güçleri (QSD), Kobanê'nin güney kırsalını çetelerden temizlemek üzere yeni bir hamle başlattığını duyurdu.

26 Aralık: QSD, özgürlük hamlesinin dördüncü gününde DAİŞ'in başkenti konumundaki Rakka ile Cerablus bağlantısını kopartan Teşrin Barajı'nı özgürleştirerek, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın "Kırmızıçizgimizdir" dediği Fırat suyunun batısına geçti.

(rp)