Kobanê'de Baqî Xido ile her yerde sanat
ERDOĞAN ALTAN
KOBANÊ (DİHA) - Rojava Devrimi'nde ilk kamulaştırılan rejime ait yerlerden biri olan Kobanê Baqî Xido Kültür ve Sanat Merkezi, bugün kadın ve çocuklar öncülüğünde girişilen kültür-sanat çalışmaları kantonun tüm bölgelerine taşınıyor.
BAAS Rejimi döneminde Kürtlere yasak olan 20 yıllık Kobanê Kültür ve Sanat Merkezi, Rojava Devrimi ile birlikte Kürtlerin dil, kültür, sanat ve kimlik çalışmaları yürüttükleri bir toplumsal aydınlanma akademisine dönüştü. Kültür ve sanat merkezleri, Rojava Devrim sürecinin başlaması ile birlikte halkın ilk el koyduğu mekânlar olurken, Merkez Seqafi (BAAS Rejimi'ne ait kültür merkezi) de halkın denetimine aldığı ve kamulaştırdığı bir yer oldu.
Baqî Xido ismi verildi
Kürtler, kültür merkezlerinde sanatsal pek çok aktiviteyi özgür ve etkin bir biçimde sürdürmeye başladı. Kültür ve sanat alanında yürütülen çalışmalara büyük emek harcayan Delila, Halil Dağ, Hozan Mizgin, Hozan Serhat, Şehîd Hogir, Şehîd Sefkan gibi pek çok isim ışık oldu. DAİŞ çetelerinin saldırılarından nasibini alan Kültür ve Sanat Merkezi, kullanılamaz hale getirildi. Kültür merkezi, özgürlüğün ardından Baqî Xido ismi ile Şehîd Yahya Mahallesi'nde merkez yönetimi ve demokratik özerklik yönetiminin kısmi desteği ile çalışmalarını yürütebilmek için kiralanan yeni bir binada hizmet vermeye başladı.
Her yerde sanat
Haftada 5 gün sanatsal faaliyetin yürütüldüğü merkezde, 2 günde çocuk, genç ve kadınlar değişik branşlarda eğitim alıyor. Merkeze gelen yurttaşlar, soğuk havaya rağmen kursiyerler ile halaya tutuşup, şarkılar eşliğinde Kobanê'ye renk katıyor. Kültür merkezi direnişinde yaşamını yitiren ve dengbêj Baqî Xido ismini kod olarak kullanan YPG savaşçısının ismi ile anılan merkez çalışanları, sanatlarını sadece merkez ve Kobanê'de değil, kantonun köylerinde de sergiliyor.
Kültür ve sanatta da kadın öncü
Konu ile ilgili konuştuğumuz kültür ve sanat yönetiminden Jiyan Ehmed, DAİŞ çetelerinin kente yönelik işgal girişiminde binaları, araç ve gereçlerinin hepsini yitirdiklerini, bu sebeple de çok zorluk yaşadıklarını ifade etti. Kuzey Kürdistan'daki kültür ve sanat merkezlerinden ihtiyaçları olan araçları aldıklarını belirten Ehmed, ancak artan üye ve talep nedeniyle çeşitli sıkıntılar yaşadıklarını aktardı. Bir kadın devrimi olarak tanımlanan Rojava Devrimi'nin kültür merkezinin de kadın öncülüklü bir çalışmayı esas aldıklarını söyleyen Ehmed, "Kadın devrim içinde devrim yaptı" diyerek, kadının önemine işaret etti.
Engelliler sanat yapıyor
Çocuk, genç, kadın her kesimden insanların kültür ve sanat yeteneklerini açığa çıkarma mücadelesi veren merkezde, Koma Gulan müzik grubu dikkat çekiyor. Grubun üyeleri olan Mustafa ve Ehmed kardeşler ile Zehra görme engelli. İdris ise, el ve ayaklarından engelli. Grup üyeleri, keman, gitar, bağlama ve erbane enstrümanlarını çalabiliyor, kendi bestelerini seslendirebiliyorlar. Grubun sözcülerinden görme engelli Mustafa, müziği çok sevdiğini, bunun için burada olmalarından çok mutlu olduklarını söyledi.
Çocuk ihtiyar herkes orada
Kültür merkezinde, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinlikleri hazırlıklarına şimdiden başlanmış. Biri 12-14 yaş, diğeri 15-18 yaş aralığındaki çocuklardan meydana gelen 2 ayrı folklor grubu çalışıyor. Kültür merkezinde prova yapan diğer bir grup ise Koma Miştenûr müzik grubu. 8'inci sınıf öğrencisi olduğunu belirten grup üyesi Roya Berz, burada yeteneklerinin farkına varıp sanatsal faaliyet yürüttüğü için mutlu olduğunu ifade etti. 13 kişiden oluşan Kobanê Tiyatro Grubu üyesi Leyla Koban da, Kobanê'de yaşanan destansı direniş, yaşanan acıları teatral anlamda dillendirmeye çalıştıklarını söyledi. Koban, tiyatroyu ve yaptıkları çalışmaları da "Tiyatro toplumun aynasıdır" şeklinde özetledi.
33 yıllık Koma Botan
Tarzı ve müziği ile Kobanê'nin tarihini, direnişini, toplumun acı ve sevinçlerini besteledikleri şarkılarla dillendiren Koma Botan üyeleri, kuruldukları 1983 yılından bugüne kadar 250 şarkı bestelediklerini ifade etti. Grup üyesi Welat Berazî, bestelerini toplayacak stüdyo bulamadıklarını, ancak halka sanat götürmenin büyük bir mutluluk olduğunu söyledi.
(mç/rp)
