Banga Roj Dersim dağlarının dilini anlatıyor
AMED (DİHA) - FilmAmed Belgesel Film Festivali kapsamında ilk gösterimi yapılan Banga Roj Belgeseli'nin yönetmenleri Cemil Kızıldağ ve Hamdi Akyol, Dersim kırsalında yapılan çekimlerin, süreçle birlikte farklı bir formata evirilmek zorunda kaldığını ifade etti. Hem tarihi geri çekilmeye tanıklık etmek hem de toplumsal barışa katkı sunmak istediklerini dile getiren yönetmenler, dağların dilini anlattıklarını söyledi.
Bu yıl dördüncüsü düzenlenen FilmAmed Belgesel Film Festivali kapsamında ilk gösterimi Salı günü Cegerxwîn Kültür Merkezi'nde yapılan Banga Roj Belgeseli izleyiciden büyük beğeni topladı. Belgesel 2013'te PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın çağrısı üzerine Karadeniz dağlarından Dersim'e çekilen gerillalar ile buradaki gerillaların yaşamını konu alıyor. Belgeselin yönetmenleri Cemil Kızıldağ ve Hamdi Akyol, uzun bir emeğin ürünü olan belgeseli ajansımıza anlattı.
'Toplumsal barışa hizmet ediyor'
Belgeselin ön yargıları bir kenara bırakılarak izlenmesi gerektiğini ifade eden yönetmen Kızıldağ, birçok insanın devletin yarattığı olumsuz algı üzerinden gerillayı tanıdığına değinerek, ötekileştirmeye son vermeye katkı sunacak bir belge film yaptıklarını dile getirdi. Özellikle Türkiye'nin batısında yaşayan insanların belgeseli izlemesi gerektiğini sözlerine ekleyen Kızıldağ, belgeselle toplumsal barışa hizmet etmeyi amaçladıklarını vurguladı.
'Tarihsel yolculuğa eşlik etmek istedik'
Belgeselin çekimlerine 2013 Haziran ayında başladıklarını anlatan Kızıldağ, kameralarıyla tarihsel yolculuğa eşlik etmek istediklerini, yolculuğun durması üzerine ise Karadeniz'den gelen bir gerilla grubunun Dersim dağlarındaki yaşamlarını ele aldıklarını söyledi. Kızıldağ, geri çekilmenin durmasından sonra gerillanın doğa ile olan ilişkisi başta olmak üzere insanların gerilla hayatı üzerine merak ettikleri sorulara cevap aradıklarını aktardı.
'Gerilla sürece inanmıyordu'
Hükümetin tutumundan kaynaklı gerillanın çözüm sürecine inanmadığına dikkat çeken Kızıldağ, "Gerilla güvenmiyordu. Hep diyorlardı 'Eğer çözüm süreci ciddi olsa biz buradan katkı sunabiliriz. Bizim çekilmemize gerek yok.' O dağlardan hiç kopmak istemiyorlardı. Dağlarla bütünleşmişlerdi" diye konuştu.
'Bir çay bütün yorgunluğu bitiriyordu'
Her bir görüntünün dili olduğunu söyleyen Kızıldağ, coğrafyanın zenginliğinden faydalandıklarını ifade etti. Çekimler boyunca en çok zorlandıkları şeyin yürümek olduğunu anlatan Kızıldağ, "Malzemelerimiz çoktu. Gerilla sürekli hareket halindeydi. Biz alışkın değildik yürümeye. Ama zamanla alıştık. Bir bardak su veya odun üzerinde yapılmış bir çay bütün yorgunluğumuzu unutturuyordu" dedi.
'İzleyici ile buluşturacağız'
Filmi birçok festivale göndermek istediklerini, ancak festivallerde sansüre de takıldıklarını belirten Kızıldağ, sinema salonlarında ve festivallerde sansür olsa dahi filmin izleyicilerle buluşacağını sözlerine ekledi.
'Dersim ve gerillayı anlattık'
Belgeseli ilk başlarda Karadeniz'den yola çıkacak gerilla grubunun Güney Kürdistan'a yapacağı yolculuğu işleme üzerine kurguladıklarını ifade eden yönetmen Hamdi Akyol ise, süreç bozulunca bu sefer gerilla ve Dersim'i ele aldıklarını söyledi. Gerillanın Dersim coğrafyası ile iç içe olduğunu vurgulayan Akyol, her bir ağaçta, patikada gerillanın bir anı bıraktığını anımsattı.
'3 mevsim çekim yaptık'
İnsanların birçoğunun gerillayı televizyonlarda gördüğüne, ancak tam olarak nasıl yaşadıklarını bilmediğini düşünen Akyol, bu yaşamın belgeselini çektiklerini belirtti. Akyol, "3 mevsime ait çekimlerimiz oldu. Her mevsimde 20 gün o grupla kaldık" diye konuştu.
'İlk tepkiler olumlu'
Belgeselin beğeniyle izlenmesi ve büyük alkış almasından duyduğu memnuniyeti ifade eden Akyol, "Bazı eleştiriler de oldu, ancak genel olarak ilk gösterimde film beğenildi" dedi. Filmi gerilla içerisinde farklı bir belgesel çalışması yaparken, Dersim'de yaşamını yitiren Aso'ya adadıklarını vurgulayan Akyol, "Aso arkadaş Halil Uysal'ın mirasını devir almıştı. O dağlarda belgesel çalışması yapıyordu. Fakat Dersim'de yaşamını yitirdi" diye konuştu.
(cnö-mk/fç/sd)
