Tralleis Antik Kenti ranta mı kurban ediliyor?
CİHAN BAŞAKÇIOĞLU
AYDIN (DİHA) - Aydın'da çürümeye yüz tutan Tralleis Antik Kenti, son günlerde yaban atların uğrak merkezine dönüştü. Yöre halkının tarihi kalıntılar arasında uyuşturucu ve fuhuş yapıldığı yönündeki şikâyetlerine rağmen yetkililerin müdahale etmemesi ise "Antik kent çürümeye terk edilerek ranta mı kurban edilecek?" sorusunu akıllara getirdi.
Türkiye'de tarihi ve kültürel mirasa yönelik talan faaliyetleri sürerken, İzmir'de Kyme Antik Kenti'ne geçen hafta asfalt dökülmesi ardından benzer bir durum da Aydın'da ortaya çıktı. Aydın'ın kuzeyinde bulunan Kestane Dağları'nın hemen güney yamacındaki plato üzerinde yer alan ve çevresindeki yerleşim merkezleri ile otellere ismini veren Tralleis Antik Kenti, çürümeyle yüz yüze bırakıldı.
Mesogis (Kestane) Dağları'nın güney eteklerinde Trakyalılar ve Argoslular tarafından Dor göçleri sonrasında Menderes Havzası'nın verimli toprakları üzerine M.Ö. 13. Yüzyıl'da kurulan kentin, Pompeius, Caesar ve Antonius zamanlarında tarihi ve kültürel önemi arttı. Bizans egemenliği altındayken önemli bir Piskoposluk merkezi olan bu kent, 13. Yüzyıl'da Selçukluların eline geçti. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde ise kent, padişahların vurdumduymazlığı nedeniyle antik çağdaki önemine dair birçok özelliğini yitirdi.
Antik kent günümüzde yaban atlarına teslim
2015 yılında Tralleis’in üçüncü derece arkeolojik sit alanında, Aydın Müzesi'nce koruma amaçlı imar planı doğrultusunda başlatılan inşaat ruhsatına esas sondaj kazı çalışmasının ilk gününde 2 bin yıllık mezar odasına ulaşıldı. Odadan çıkan ölü hediyeleri, dönemin kültürel hayatına ilişkin önemli ipuçları sundu. Birçok uygarlığa ev sahipliği yapan kentte, bir dönem Aydın Müzesi Müdürlüğü tarafından sahip çıkılsa da gelinen aşamada 3 bin 300 yıllık tarihi kalıntılar yaban atların uğrak merkezi oldu.
Uyuşturucu ve fuhuş merkezi haline dönüştü
Tarihi kalıntılar arasında dikkat çeken diğer bir durum ise antik kentin içerisinde yaşananlar. Tarihi kalıntıların arasında ve kentte yaşayan uygarlıkların milattan önce yaptırdığı mezarların içerisindeki alkol şişeleri ve esrar gibi uyuşturucu maddelerin kalıntıları dikkat çekiyor. Diğer bir önemli durum ise bölgede fuhuş yapıldığı iddiası. Bölge halkının anlatımlarına göre, gece geç saatlerde onlarca araç buraya fuhuş için geliyor. Antik Kent içerisindeki giyim eşyaları ve diğer materyaller de bölge halkının anlatımlarını doğrularken, yörede yaşayan yurttaşların durumu defalarca polise bildirmesine rağmen herhangi bir müdahalede bulunulmaması dikkat çekiyor.
Defineciler av peşinde...
Öte yandan Tralleis Antik Kenti definecilerin uğrak yeri haline de geldi. Son olarak Antik Kente gelen defineciler, Üç Gözler’in karşı tarafında bulunan Arsenal’ın demir kapısını kırarak içeri girdi. Antik Kent içerisinde yer alan ve zaman zaman askeri malzemelerin korunduğu alan olarak kullanıldığı belirtilen Arsenal isimli tarihi yapının girişindeki demir kapıya zarar verilerek içeri giren defineciler, ışıksız girilemeyen tarihi tünele zarar verdi. Arsenal girişinde oluşan tahribat hakkında ise doğal nedenlerle mi yoksa definecilerin kazı yapması sonucu mu oluştuğu konusunda herhangi bir açıklama yapılmadı.
Ranta mı kurban edilecek?
Türkiye'de çürümeye terk edilen birçok tarihi kalıntıda olduğu gibi buranın da çürümeye terk edilerek kısa bir süre sonra ranta açılıp açılmayacağı merak konusu. Konu ile ilgili ulaştığımız belediye yetkilileri, böyle bir durumun söz konusu olmadığını ifade ederken, kentin dokusuna verilen zarara ilişkin herhangi bir açıklama söz konusu değil.
(cb/sç/pu)
