Taş ocakları için emsal karar
İZMİR (DİHA) - Kemalpaşa'nın Beşpınar köyü mevkiinde yapılması planlanan taş ocağı için valiliğin verdiği "ÇED gerekli değildir" kararı, İzmir 5. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi.
İzmir'in Kemalpaşa ilçesinde bulunan Beşpınar köyü mevkiinde Burkay İnşaat Şirketi tarafından yapılması planlanan "600 ton/yıl kapasiteli kalker ocağı ve 390 bin ton/yıl kapasiteli kırma eleme tesisi" için Temmuz ayında İzmir Valiliğince "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir" kararı verilmişti. Spil Milli Parkı içerisinde kalan köyün meyve bahçeleri ve arı kovanlarının bulunduğu bölgeye yapılmak istenen taş ocağı Spil Milli Parkı'na kuş uçuşu sadece 500 metre olması ve bölgedeki ekolojik yaşamı yok edeceği gerekçesiyle ekolojistler ve mühendisler tarafından valiliğin kararına dava açıldı.
'ÇED gerekli değildir' kararı hukuka uygun bulunmadı
Projeyi değerlendiren İzmir 5. İdare Mahkemesi ise, söz konusu davayla ilgili kararını açıkladı. "Mevzuat hükümleriyle birlikte değerlendirildiğinde madene ait işletme ruhsat sahasının 25 hektar ve üzerinde olması durumunda ÇED raporu düzenlenmesi gerektiğini" belirten mahkeme heyeti, kararında şu ifadelere yer verdi: "Dosyanın incelenmesinden; İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Beşpınar Mahallesi sınırları dahilinde bulunan İR:85091 numaralı II-a Grubu İşletme Ruhsatlı 98,22 hektarlık alanın 23,33 hektarlık kısmında Burkay İnş.Mad. Enerji Müh.Turz.Teks.Taah.Tic.Ltd.Şti tarafından yapılması planlanan '600 ton/yıl kapasiteli Kalker Ocağı ve 390.000 ton/yıl kapasiteli Kırma Eleme Tesisi' projesi için İzmir Valiliğince 'Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir' kararı verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda; işletme ruhsat alanı 98,22 hektar olan ve Yönetmelikte belirtilen 25 hektarlık sınırdan daha büyük bir alanı kapsadığı anlaşılan faaliyet konusunun ÇED sürecine tabi olduğu açık olup, dava konusu 'ÇED Gerekli Değildir' kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır."
Karara itiraz yolu kapalı
Mahkeme heyeti, dava konusu kararın, kalker ocağı ve kırma eleme tesisi işletilmesine ilişkin olması nedeniyle muhtemel çevresel etkileri dikkate alındığında uygulanması halinde telafisi güç zararlara neden olabileceğini belirtti. Mahkeme heyeti ayrıca, karara itiraz yolunun da kapalı olduğunu vurguladı.
Mevzuattaki boşluktan yararlandılar
Öte yandan şirket hukuki olarak valilikten "ÇED gerekli değildir" kararı alabilmek için alanın 23 hektarında faaliyet yürüteceğini taahhüt ederek, ÇED başvurusu yaptığı ortaya çıktı. Hukukun ve kamu kurumlarının kandırıldığı bu faaliyet kapsamında ise şirkete herhangi bir hukuki işlem yapılmadı.
Karar olumlu, ÇED politikaları yanlış
Kararı değerlendiren ekolojist Ertuğrul Barka, karar olumlu olsa da ÇED raporları uygulanan politikalar sonucu hiçbir anlam ifade etmediğini belirterek, her türlü yatırımda, ÇED olsun olmasın ekolojik değerler asla gözetilmediğini söyledi. ÇED raporu var olsa bile bu rapora uygunluğu denetlemenin de asla söz konusu olmadığını kaydeden Barka, "Bergama Ovacık Altın Madeni bunun en tipik örneğidir. Devlet tüm kurumlarıyla bu tür yatırımların arkasındadır. Kentsel dönüşümlerin, toplu konut projelerinin, İstanbul-İzmir otoyolunun vb. yatırımların söz konusu olduğu ülkede elbette böylesi taş ocakları çok açılacaktır. Bu taş ocaklarının ekolojik ve çevresel sorunları kimin umurunda ki? Sadece bu yatırımlardan doğrudan etkilenenler feryat ediyorlar; dinleyen kim?" dedi.
(cb/cnö/rp)
