2006'da politika ve Kürt sorunu-1
KENAN KIRKAYA
ANKARA (DİHA) - Türkiye 2006 yıllına 2005 yılından kalan Şemdinli olayları tartışmaları ile girdi. Şemdinli iddianamesi üzerinde yapılan polemikler devam ederken, öte yandan Kuş gribi, DTP’li Belediyelerin ROJ TV’ye verdiği destek, Mal Varlığı tartışmaları, Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Kürt sorununda çatışma ve barış talebi gelişmeleri 2006 yıllına damgasını vurdu.
Danimarka’da yayınlanan Hz. Muhammed karikatürleri krize neden olurken, 2006 yıllında yaşanan şiddet ve çatışma ortamı gerilimlerin, tartışmaların ana gündemini oluşturdu. Bulunan her fırsatta AK Parti karşıtı eylemler düzenlenirken, Danıştay saldırı sonrasında yapılan cenaze töreni ile Ecevit’in cenaze töreni Hükümet Karşıtı gösterilere dönüştü. Kürt sorunu konusunda CHP gittikçe milliyetçileşirken, DYP Lideri Mehmet Ağar’ın Kürt sorununda yaptığı açılım ve “Dağda silahla dolaşacaklarına düz ovada siyaset yapsınlar” açıklaması uzun süre tartışıldı. Ağar’a Kürt tarafından destek geldi. Yaşanan çatışmalar sonucunda ortaya çıkan milliyetçi dalga ve bundan dolayı PKK’ye yapılan ateşkes çağrıları yoğunluk kazanırken, PKK’nin toplumun değişik kesimleri ve uluslararası güçler tarafından talebi üzerine aldığı tek taraflı ateşkes kararı, 2006 yıllın en önemli gelişmesi oldu. Hükümet bu gelişmeler karşısında Kürt sorununda adım atma cesareti göstermez iken, hükümet karşıtı güçler en fazla laiklik söylemi ile AK Parti’yi yıpratmaya çalıştı. 2006 yılı öte yandan toplumsal olayların yaşandığı bir yıl oldu. Kürt sorununda yaşanan tıkanma ve devletin adım atmaması, Batı’da milliyetçiliğe linç saldırılarına neden olurken, Kürt illerinde ciddi toplumsal olaylara neden oldu. Milyonların katıldığı ve coşkulu geçen Newroz bayramından sonra, Diyarbakır’da başlayan ve bütün bölgeye yayılan toplumsal olaylar yılın en önemli toplumsal olayı olarak kayda geçti.
Türkiye, Kürt sorununda yaşanan çatışmalar için çıkış ararken, ABD ve Türkiye PKK için özel Koordinatörler atadılar. Koordinatör atamaları “PKK’yi muhatap aldığı” gerekçesi ile tartışmalara neden oldu. Meclis tüm bu gelişmelerin merkezinde polemiklerin, tartışmaların merkezine haline geldi. Siyasi gruplar ve partilen çözümsüzlükten dolayı birbirini suçlarken, suçlamalar sonucu siyasi partiler çözümsüzlüğe bir adım daha yaklaştı. 2006 yıllı sonunda yoğunlaşan seçim tartışmaları 2007’ye devredilirken, tartışmaların 2007’de daha fazla artması bekleniyor.
OCAK
2 Ocak: Köy kanunun 74. maddesine eklenen bir pragraf ile köy korucularına yeşil kart verilmesi kararlaştırıldı.
4 Ocak: Anavatan Partisi İstanbul Milletvekili Emin Şirin, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir'in, Türkçe, Kürtçe ve İngilizce bayram tebriği göndermesine tepki gösterdi. Şirin, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu'ya, Baydemir hakkında soruşturma başlatılıp başlatılmayacağını sorarken, Baydemir'e de ''Resmi sıfatınızla TBMM üyelerine bayram tebriği yollayacaksanız Türkçeyi kullanacaksınız. Hele hele bu tebriklerin parasını belediye ödüyorsa...'' dedi.
* Danimarka Başbakanı Rasmussen'e ROJ TV'nin kapatılmamasına ilişkin mektup gönderen 56 DTP'li Belediye Başkanı'na açılan savcılık soruşturmasının ardından, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu da görevlendirdiği 2 mülkiye müfettişiyle inceleme başlattı.
6 Ocak: CHP Ardahan Milletvekili Ensar Öğüt, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a, ''Gerekli önlemler alınmadığı için kısa sürede yayılan kuş gribinden ölen 3 çocuğumuzun ve ölümle pençeleşen 20 vatandaşımızın sebebi olan yetkililer
hakkında gerekli yasal işlemi başlatmayı düşünüyor musunuz?'' dedi.
* CHP Diyarbakır Milletvekili, TBMM İnsan Hakları Komisyonu ve Şemdinli Araştırma Komisyonu Üyesi Mesut Değer’e tehdit mektubu gönderildi.
9 Ocak: Demokratik Toplum Partisi (DTP) Eşbaşkanları Aysel Tuğluk ve Ahmet Türk, Kurban Bayramı mesajlarında, Kürt dinamiklerinin, geçmişte yaşanan sorunları ve kırgınlıkları bir yana bırakarak, farklılıklarıyla birlikte DTP çatısı altında bir araya gelmeleri çağrısında bulundular.
11 Ocak: Partiler arası geleneksel bayramlaşma ziyaretlerinde en çok Kuş gribi tartışıldı, önlemlerin yeterince alınmamasından dolayı hükümet eleştirilerin hedefi oldu.
12 Ocak: Mehmet Ali Ağca, 5.5 yıldır hükümlü bulunduğu Kartal H Tipi Cezaevi'nden tahliye oldu. Ağca, askerlik sorunu nedeniyle Maltepe'deki Pendik Askerlik Şubesi'ne götürüldü. Buradan Tuzla Piyade Okulundaki revire, ardından GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine götürülen Ağca, daha sonra serbest bırakıldı.
* Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Genel Başkanı Hayri Kazanoğlu, Mehmet Ali Ağca'nın kısa sürede tahliye olmasına eleştirerek, "Ağcanın serbest bırakılması bir dönemin aklanmasıdır" dedi. Ağca’nın serbest bırakılmasına daha sonra çok sayıda sivil toplum örgütü tepki gösterdi.
16 Ocak: Tutuklu aileleri tecridi anlatmak için Meclis İnsan Hakları Komisyonu ile görüştü.
17 Ocak: AK Parti Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay, Türkiye'de görülen kuş gribinin ''biyolojik silah'' olduğunu iddia etti. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, bu iddiaya, ''Bu, uçuk bir düşüncedir. İspatlanamamış bir durumdur'' yanıtını verdi.
* Hakkari, Şemdinli ve Yüksekova'da meydana gelen olayları araştırmak üzere kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, AK Parti Diyarbakır Milletvekili Cavit Torun'u dinledi. Torun, Şemdinli olaylarında adı geçen Astsubay Ali Kaya ve
Astsubay Özcan İldeniz'in, Bolu Dağ Komando Tugayından Diyarbakır'a geldiğini belirterek, ''bölgedeki birçok eylemin, o birlik içinde görev alan kişilerce yapıldığını'' söyledi.
20 Ocak: TBMM Kampüsünde ölü bulunan güvercin, ''kuş gribi'' korkusu yaşattı. Kriz merkezine gönderilen ölü güvercinde şüpheli duruma rastlanmadı.
21 Ocak: ÖDP 10. kuruluş yıl dönümünü kutladı.
23 OCAK: CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, 'CHP'nin 150 milyon YTL banka hesabı olduğu ve Kızılay ile Ulus'taki gayri menkullerden gelir elde edildiği' yönündeki haberleri yalanlayarak, "Maliye Bakanı benim, CHP'nin, Başbakan'ın ve AKP'nin hesaplarını birlikte incelesin. Ne benim hesabımda, ne de partimin hesabında tek kuruş OFER parası yoktur" diye konuştu.
24 Ocak: Şemdinli Araştırma Komisyonu'nda, komisyon üyesi CHP Diyarbakır Milletvekili Mesut Değer'in tehdit mektubu alması gündeme geldi. CHP'li Ahmet Ersin, tehdidin komisyona yapıldığını belirterek, ''tehditlerin komisyonu
etkilemeyeceği ve kararlı bir şekilde çalışmalarını sürdüreceği yönünde tutum gösterilmesi'' gerektiğini söyledi.
* AK Parti milletvekilleri, kapatılan RP'nin son genel başkanı ve eski Başbakan Necmettin Erbakan'ın cezasını evinde çekmesine de olanak sağlayan yasa teklifini, TBMM Başkanlığına sundu.
25 Ocak: Şemdinli Araştırma Komisyonu, Diyarbakır'da yayın yapan Söz gazetesi ve televizyonu sahibi Mehmet Ali Altındağ dinlendi. Altındağ, olaylarda adı geçen Astsubay Ali Kaya'nın, Diyarbakır ve tüm Güneydoğu kamuoyunda, ''marifetleriyle bilindiğini'' belirterek, ''organize çetelerin yaptığı işlerin sadece bir halkası'' olduğunu, ''JİTEM'in varlığının tartışılmasının bile yersiz olduğunu'' ve ''serçe parmağın yaptığından, baş parmağın haberi bulunduğunu'' görüşlerini dile getirdi.
26 Ocak: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, önceki mahkumiyetleri nedeniyle aralarında eski DEP Milletvekilleri Hatip Dicle ve Selim Sadak'ın da bulunduğu 74 DTP kurucu üyenin üyelikten düşürülmesi için DTP’ye yazılı ihtarda bulundu.
28 OCAK: ROJ TV mektubu nedeniyle 56 DTP Belediye Başkanı hakkında incelemesini tamamlayan ve DTP'li Belediye Başkanlarının 'Suç işledikleri'ni iddia ederek soruşturma açılmasını talep eden İçişleri Bakanlığı Müfetişlerinin yaklaşımına tepki gösteren DTP Eşbaşkanı Ahmet Türk, Şemdinli'de suçüstü yakalanan 'çetelerin' serbest bırakılmasına karşın demokratik çerçevede düşüncesini dille getiren Başkanlar hakkında soruşturma açılmasının istendiğini belirterek, "Bu konuda açılmış olan soruşturmalar incelemeler bizi demokrasi mücadelemizden alıkoyamaz. Sorunlar varoldukça dün söylediklerimizi bugün de yarında söylemeye devam edeceğiz" dedi.
29 Ocak: CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, AK Parti Hükümeti’nin kamu kurum ve kuruluşlarını ele geçirme konusundaki istilacı anlayışını Cumhurbaşkanı seçimlerinde de uygulamak istediğini belirterek, “Hükümetin istediği Cumhurbaşkanlığını kapıp kaçmaktır” dedi.
31 Ocak: DTP Eşbaşkanları Aysel Tuğluk ve Ahmet Türk, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ve Federal Kürdistan Bölge Başkanı Mesut Barzani’ye bir mesaj göndererek, Irak seçimlerinde elde ettikleri sonuç ve Kürdistan Bölgesi’ndeki yönetimlerin birleştirilmesi kararından dolayı kutladılar.
* SDP, Susurluktan sonra Şemdinli'de suçüstü yakalanan çete'lere karşı toplumsal muhalefetin, ‘milliyetçi’ ve ‘şovenist’ kaygılarla yeterince tavır almadığı gerekçesi ile 'Şemdinli’yi unutma' kampanyası başlattı.
* 31 Ocak: ''Malvarlığı'' tartışılan Başbakan Erdoğan, mal bildirimi konusunda şahsı, partisi ve Hükümetin kanunların gerektirdiğini harfiyen yerine getirdiğini belirterek, ''Ne şahsımızın ne de partimizin millete hesabı verilemeyecek tek bir
kuruşu vardır'' derken, CHP'nin, Atatürk'ün vasiyetnamesinin gereğini yerine getirmediğini ileri sürdü.
* Erdoğan'ın açıklamasını ''dağ fare doğurdu'' diye tanımlayan CHP Grup Başkanvekili Haluk Koç, ''Kaçma Sayın Başbakan, kaçamazsın, kaçtığın yere kadar CHP kovalayacaktır seni'' derken, ANAVATAN Grup Başkanvekili Süleyman Sarıbaş da ''Erdoğan'ın malvarlığını açıklamaktan bir kez daha kaçtığını'' ileri sürerek, ''Malvarlığının helal mı haram mı olduğunu izahta zorlanacağı için açıklamıyor'' görüşünü ifade etti.
ŞUBAT
3 Şubat: HEP eski Genel Başkanı ve DTP Koordinasyon Kurulu Üyesi Feridun Yazar, Kürt Demokrasi Formunu kurdu.
4 Şubat: ÖDP tarafından düzenlenen 'Partili Partisiz Yurtaşlar Konferansı'nda konuşan ÖDP Genel Başkanı Hayri Kozanoğlu, gelişen linç girişimleri ve milliyetçi yaklaşımlara karşı en geniş birlikteliğin geliştirilmesi çağrısında bulunurken, Kürtlerin kimlik ve kültür taleplerini savunmayı ise "Ortak yaşam koşulu”na bağladı.
5 Şubat: Yeni parti arayışında olan DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi’ye ve bu çalışmada yer alan sol çevrelere seslenen SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, bu çevrelere SHP’ye katılma çağrısında bulundu.
* DTP MYK toplantısında, ROJ TV'ye destek verdikleri için haklarında soruşturma açılan Belediye Başkanlarına destek kararı alındı.
6 Şubat: DTP Merkez Yürütme Kurulu Şemdinli'de vatandaşların üzerine kurşun yağdırarak ölümüne neden olan çete üyelerinin basit gerekçelerle dışarı salındığı, bölgede çatışmalı ortamın devam ettiği, insanların sahipsiz bir şekilde kuş gribiyle yaşamlarını yitirdiği bir ortamda, hükümet ve muhalefette yapılan 'mal beyanı' tartışmalarını, çözümsüzlük ve sorumsuzlukta ısrar olarak değerlendirdi.
7 Şubat: Başbakan Erdoğan, malvarlığını Başbakanlık internet sitesinde açıkladı. Grup toplantısında, ''AK Parti'nin er meydanından kaçmadığını, yakında herkes görecek'' diyen Erdoğan, maaşlı konumda olduğunu vurgulayarak, ''Hissedarı
olduğum şirketin hisseleriyle ilgili bastırdılar. Adeta 'lanet olsun' dedik ve oradaki hisselerimizi devrettik'' dedi
* MİT Hakkari Bölge Müdürü, Şemdinli Araştırma Komisyonu'na, bölgede 18 bombalama olayıyla ilgili kendilerine hiçbir istihbarat gelmediğini söyledi.
8 Şubat: Mehmet Ağar 2006 yılında erken seçim olacağını açıkladı.
* AK Parti Bitlis Milletvekili Vahit Kiler, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerin yayınlanması nedeniyle Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen'e Kuran-ı Kerim gönderdi.
9 Şubat: TBMM Başkanı Bülent Arınç, karikatür kriziyle ilgili olarak, AB üyesi ülkelere ve karikatürlerin yayımlandığı Ürdün ile Yeni Zelanda'nın parlamento başkanlarına mektup gönderdi.
* Kürt Demokrasi Forumu Yöneticileri Demokratik Toplum Partisi (DTP) Genel Merkezi'ni ziyaret etti.
9 Şubat: Adalet Bakanlığı, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın kalp krizi geçirdiği yönünde basında çıkan haberleri yalanladı.
10 Şubat: TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlere tepkisini dile getiren bir bildiri yayınladı. Bildiride, ''Olayın, bağnaz ve karanlık güçler tarafından tezgahlanmış bir provokasyon olarak görüldüğü'' belirtildi.
* DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar, Süleymaniye’de yaşanan çuval geçirme olayının Türkiye’de derin bir kırıklık yarattığını belirterek, durumun tamir edilmesini istedi.
11 Şubat: Başbakan Erdoğan Mersinde “bizim anamızı ağlatınız” siteminde bulunan Kemal Öncel isimli bir çiftçiye “lan” diye hitap etti “ananı da al git” söyleminde bulundu. Bu yaklaşım uzun zaman siyasi polemik konusu yapıldı.
13 şubat: Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek, Danıştay’ın Başörtülü bir eğitimci için verdiği ve ‘kamusal alan genişletiliyor’ yorumlarına neden olan kararına ilişkin soruları yanıtlarken, “Kamusal alan tabiri hukuki bir tabir değildir. Sosyolojik, ideolojik ve siyaset bilimi açısından üzerinde durulması gereken bir kavramdır” diyerek, dolaylı bir şekilde Danıştay’ın verdiği kararın hukuki olmadığına işaret etti.
* Şırnak’ta tanklar yürüdü. Bu durum bazı siyasi çevreler tarafından “gizli darbe” şeklinde yorumlandı.
14 Şubat: CHP'nin, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan hakkında verdiği gensoru önergesinin gündeme alınması reddedildi.
* Şemdinli olayları karşısındaki tutumun, Kulp’ta ortaya çıkan toplu mezarların, Diyarbakır’da aralarında yüksek rütbeli subayların da bulunduğu çete davasında verilen takipsizlik kararının ve Cizre’de halka gözdağı amaçlı yapılan tank gösterilerinin, tırmanan gerginliğin Türkiye’nin yeni bir kaosa doğru yol aldığının göstergesi olduğunu belirten DTP Eşbaşkanları Aysel Tuğluk ve Ahmet Türk, “AKP Hükümeti ve Sayın Başbakanı, Kürt sorununun şiddete dayalı çözümünde Türkiye’nin çok şey kaybettiğini görmeye; iktidar ve irade olduğunu göstererek sorunun demokratik barışçıl çözümü için adım atmaya davet ediyoruz” dedi.
15 Şubat: PKK Lideri Abdullah Öcalan'a yönelik 'uluslararası komplo' bir çok yerde protesto edildi, açlık grevleri yapıldı. İranda yapılan gösterilerde ve çıkan olaylarda 11 Kürt öldürülürken, Türkiye de bir çok eyleme müdahale edildi, mersinde yüzlerce kişi saldırıya uğradı ve tutuklandı.
16 Şubat: Hamas Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal 5 kişilik bir heyetle Türkiye’ye geldi. Dışişleri Bakanlığı, heyetin yapacağı görüşmelerde uluslararası toplumun beklentilerinin en açık şekilde iletileceğini bildirdi. Ziyaret diplomatik krize neden oldu ve hükümet bunun üzerine resmi heyetle resmi görüşmeleri yapmadı.
* DTP’ye ve Kürtlere yönelik saldırıların arttığı bir dönemde DTP Genel Merkezine, DTP yöneticilerinin resimlerinin yer aldığı kurşunlu tehdit paketi gönderildi.
17 Şubat: Kürtlerin güçlü eylemlerle 15 Şubat Komplosunun 7. yıl dönümünü postesto etmesinin ardında Terörle Mücadele Yüksek Kurulu, "terörün finans kaynaklarının kurutulması, terörün mali boyutu, terörle mücadelede gelinen nokta ve kurulun sekretaryası" gündemiyle Başbakanlıkta toplandı.
18 Şubat: AK Parti hükümeti tarafından Türkiye’ye ‘Ortadoğu barışına katkı sunmak’ gerekçesi ile davet edilen HAMAS liderlerinden Halid Meşal’in ziyaretine DTP, destek verdi ve hükümetin aynı duyarlılığı Türkiye’deki Kürt sorunun çözümü için göstermesi çağrısında bulundu.
20 Şubat: Yargıtay, DTP’ye bir ihbarname göndererek, tüzük değişikliği istedi. Yargıtay, Türkiye’de ilk kez DTP tarafından hayata geçirilen Eşbaşkanlık sisteminin değiştirilmesini istedi.
(kk/sa)